ในช่วงเวลาเพียงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โลกออนไลน์ได้เผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่แทบไม่มีใครคาดคิดมาก่อน
การมาถึงของ ChatGPT ไม่ได้เป็นเพียงการเปิดตัวเครื่องมือใหม่ด้านปัญญาประดิษฐ์ แต่เป็นการเขย่ารากฐานของพฤติกรรมการค้นหาข้อมูลของผู้คนทั่วโลกอย่างแท้จริง
การค้นหาที่จะไม่เหมือนเดิม
หากย้อนกลับไปเมื่อปี 2022 การค้นหาคำตอบสำหรับปัญหาต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการซ่อมก๊อกน้ำที่รั่ว การทำความเข้าใจเรื่องเงินเฟ้อ หรือแม้แต่การหาวิธีเขียนอีเมลอย่างสุภาพ ผู้ใช้ส่วนใหญ่ยังคงพิมพ์คำถามลงใน Google เปิด YouTube เพื่อดูวิดีโอสอน หรือถามผู้ช่วยเสียงอย่าง Alexa และ Google Home
แต่เพียงไม่กี่เดือนหลังจาก ChatGPT เปิดตัวในวันที่ 30 พฤศจิกายนปีนั้น ทุกอย่างก็เริ่มเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว
ChatGPT กลายเป็น “ประตูหน้า” ของการค้นหาข้อมูลในชีวิตประจำวัน ภายในเวลาไม่นานมีผู้ใช้ประจำกว่า 100 ล้านคน และตัวเลขดังกล่าวพุ่งขึ้นเป็น 800 ล้านคนภายในปี 2025
การเติบโตนี้ไม่ใช่เพียงกระแสชั่วคราว แต่สะท้อนถึงการเปลี่ยนพฤติกรรมจริงของผู้คน
ผลสำรวจจาก Pew Research Center ในปี 2025 พบว่า 34% ของผู้ใหญ่ในสหรัฐฯ เคยใช้ ChatGPT ซึ่งเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่าจากปี 2023 และในกลุ่มผู้ใช้อายุต่ำกว่า 30 ปี ตัวเลขสูงถึง 58% ขณะที่การสำรวจของ AP-NORC ระบุว่า 60% ของผู้ใช้ AI ใช้มันเพื่อค้นหาข้อมูล โดยในกลุ่มวัยรุ่นและคนหนุ่มสาว ตัวเลขนี้สูงถึง 74%
สิ่งที่น่าสนใจคือ ChatGPT ไม่ได้ทำให้เครื่องมืออื่น ๆ หายไป แต่กลับจัดระเบียบใหม่ว่าควรใช้เครื่องมือใดสำหรับงานประเภทไหน
Google ยังคงเป็นเสาหลักของระบบค้นหาทางออนไลน์ แต่บทบาทของมันเปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัด
คำถามที่ต้องการคำอธิบายสั้น ๆ หรือความเข้าใจพื้นฐาน เช่น “หนี้สาธารณะคืออะไร” หรือ “จะตอบอีเมลอย่างไรให้สุภาพ” กลายเป็นพื้นที่ที่ ChatGPT ทำได้ดีกว่า เพราะให้คำตอบที่ตรงไปตรงมาและไม่ต้องเสียเวลาคลิกเข้าไปอ่านหลายลิงก์ ผลลัพธ์คือจำนวนการค้นหาที่ไม่กดต่อ (“zero-click searches”) เพิ่มขึ้นอย่างมาก
รายงานหนึ่งระบุว่าการเข้าชมเว็บไซต์ข่าวจาก Google ลดลงจากกว่า 2.3 พันล้านครั้งในกลางปี 2024 เหลือไม่ถึง 1.7 พันล้านครั้งในเดือนพฤษภาคม 2025 และสัดส่วนการค้นหาที่จบลงโดยไม่คลิกเพิ่มขึ้นจาก 56% เป็น 69% ภายในเวลาเพียงปีเดียว
Google เองก็ไม่ได้นิ่งเฉยต่อการเปลี่ยนแปลงนี้ บริษัทได้ปรับปรุงหน้าผลลัพธ์การค้นหาโดยเพิ่มฟีเจอร์ “AI Overview” ซึ่งเป็นการสรุปคำตอบด้วยระบบ Gemini ที่ปรากฏอยู่ด้านบนสุดของหน้าผลลัพธ์
แม้จะช่วยให้ผู้ใช้ได้รับคำตอบทันที แต่ก็ทำให้หลายคนไม่จำเป็นต้องเลื่อนลงไปอ่านลิงก์อื่น ๆ อีกต่อไป นี่คือการตอบสนองโดยตรงต่อแรงกดดันจาก ChatGPT ที่กำลังดึงผู้ใช้ไปสู่การสนทนาเชิงโต้ตอบแทนการค้นหาแบบเดิม
ผลกระทบอย่างกว้างขวาง
ผลกระทบของ ChatGPT ไม่ได้หยุดอยู่ที่ Google เท่านั้น อุปกรณ์ผู้ช่วยเสียงอย่าง Alexa และ Google Home ก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน แม้จำนวนผู้ครอบครองยังคงสูง แต่การเติบโตกลับชะลอตัวลง เพราะผู้ใช้เริ่มรู้สึกว่าคำตอบสั้น ๆ จากผู้ช่วยเสียงไม่เพียงพอเมื่อเทียบกับการสนทนาเชิงลึกที่ ChatGPT มอบให้
ขณะเดียวกัน YouTube ยังคงเป็นแพลตฟอร์มยักษ์ใหญ่ที่มีผู้ใช้กว่า 2.74 พันล้านคนในปี 2024 โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่นที่กว่า 90% ใช้งานเป็นประจำ แต่พฤติกรรมการใช้เปลี่ยนไป
ผู้คนมักเริ่มต้นด้วยการถาม ChatGPT เพื่อให้ได้คำอธิบายหรือแนวทางเบื้องต้น แล้วจึงไปดูวิดีโอใน YouTube หากต้องการเห็นขั้นตอนจริง เช่น การซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า หรือการทำอาหาร
ในแวดวงนักพัฒนาซอฟต์แวร์ การเปลี่ยนแปลงยิ่งชัดเจน Stack Overflow ซึ่งเคยเป็นแหล่งรวมคำถามและคำตอบเกี่ยวกับการเขียนโปรแกรม กลับเผชิญกับการลดลงของปริมาณคำถามอย่างมาก
หลังจาก ChatGPT เปิดตัว ปริมาณการเข้าชมลดลงถึง 50% ระหว่างปี 2022–2024 เพราะนักพัฒนาสามารถขอให้ ChatGPT สร้างโค้ดพร้อมคำอธิบายได้ทันทีโดยไม่ต้องรอคำตอบจากชุมชน
ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่า ChatGPT ไม่ได้แทนที่เครื่องมืออื่น แต่ได้จัดระเบียบใหม่ว่าผู้คนจะใช้เครื่องมือใดในสถานการณ์ใด
หากต้องการคำอธิบายที่ชัดเจนและรวดเร็ว ChatGPT คือคำตอบ
หากต้องการตรวจสอบหลายแหล่งข้อมูลหรือเปรียบเทียบเชิงลึก Google ยังคงมีบทบาทสำคัญ หากต้องการเห็นการปฏิบัติจริง YouTube ยังคงเป็นตัวเลือกหลัก และหากต้องการความสะดวกแบบไม่ต้องใช้มือ Smart speakers ก็ยังคงมีที่ทางของตน
สิ่งที่ทำให้ ChatGPT แตกต่างคือความสามารถในการตอบสนองอย่างเป็นธรรมชาติและให้ความรู้สึกเหมือนการสนทนากับคนจริง ๆ ผู้ใช้ไม่ต้องเผชิญกับหน้าผลลัพธ์ที่เต็มไปด้วยลิงก์ แต่ได้รับคำตอบที่เรียบง่ายและตรงประเด็นทันที
แม้จะมีข้อจำกัดด้านความแม่นยำที่บางครั้งอาจผิดพลาด แต่ผู้ใช้จำนวนมากกลับยอมรับได้ เพราะความสะดวกและความเร็วที่ได้รับนั้นมีค่ามากกว่า
การเปลี่ยนแปลงนี้ยังทำให้เกิดคำถามใหม่เกี่ยวกับอนาคตของการค้นหา ว่าจะยังคงเป็นการพิมพ์คำลงในช่องค้นหา หรือจะกลายเป็นการสนทนากับ AI ที่ให้คำตอบแบบเรียลไทม์
เมื่อมองในภาพรวม ChatGPT ได้เปลี่ยนวิธีที่ผู้คนเข้าถึงข้อมูลอย่างเงียบ ๆ แต่ทรงพลัง มันไม่ได้เพิ่มเพียงอีกหนึ่งแอปพลิเคชันในโทรศัพท์ แต่ได้เปลี่ยนวิธีคิดและวิธีการค้นหาของผู้คนไปโดยสิ้นเชิง
การเปลี่ยนแปลงนี้ยังคงดำเนินต่อไป และอาจนำไปสู่การพัฒนาเครื่องมือใหม่ ๆ ที่ผสมผสานความสามารถของการค้นหา การสนทนา และการนำเสนอข้อมูลในรูปแบบที่หลากหลายมากขึ้น
…..
เรียบเรียงโดย AiNextopia
